P. cryptus có phạm vi phân bố thưa thớt ở Ấn Độ Dương và rộng rãi ở Thái Bình Dương. Loài này được ghi nhận tại Biển Đỏ, quần đảo Socotra, Bắc Madagascar, quần đảo Mergui, bãi cạn Rowley (Úc); các quốc gia thuộc Đông Nam Á hải đảo; phía bắc đến Nam Nhật Bản và đảo Đài Loan; phía nam đến rạn san hô Great Barrier, đảo Lord Howe, các rạn san hô vòng trên biển San Hô và New Caledonia; phía đông trải dài đến nhiều đảo quốc, quần đảo thuộc châu Đại Dương (xa nhất là đến Tonga)[1]. Quần thể giữa hai đại dương có thể là hai loài riêng biệt[3].

Loài này sống gần các rạn san hô và thảm tảo biển ở các đầm phá và vùng biển ngoài khơi, độ sâu đến 67 m[1].